Hormuz Straits Partnership’in İdari Direktörü olan Barıman, “Uluslararası seyahat, jet yakıtı üretiminde rafinerilerden gelen ham petrole olan talebi artıracak ölçüde toparlanamadı.” şeklinde konuştu. OPEC ile OPEC dışı bazı ülkelerden meydana gelen OPEC+ grubunun, yarın gerçekleştirilecek toplantıda, petrol fiyatlarını destekleyebilmek ve pandeminin sebep olduğu petrol talebi gerilemenin etkilerini azaltmak amacıyla üretim kesintilerini iki ay daha uygulama kararı alması öngörülüyor. Koronavirüs salgınında mutasyon riski ve yeni dalga endişeleri sebebiyle çoğu ülkenin yeni önlemler alması ile gerileyen global ekonomik aktivite, OPEC+ grubu ülkelerinin önde gelen gelir kaynağı ham petrolün uluslararası piyasalarda listelenen fiyatlarını baskılamayı sürdürüyor. Grubun, fiyatları destekleyebilmek amacıyla almış olduğu üretim kesintisi kararının uygulamaya sokulma süresini iki ay daha uzatmasının var olan piyasa şartları içinde olumlu sonuçlar meydana getirebileceğini öngörmekte.
Üretim kesintisi kararının uygulamaya sokulma süresinin iki ay daha uzatılması mümkün
OPEC+ grubunun üretim kesintilerine Nisan’da da sürdürme kararı aldığı bir önceki OPEC+ toplantısının bir süre sonrasında petrol fiyatlarında yaşanan yukarı yönlü hareketlenmeler hızlandı ve fiyatlar mart ayının başında son 13 ayın zirve seviyelerini gördü. Brent petrolün fiyatı 8 Mart tarihinde her bir varil için 71 doları geçerken, aynı gün WTI ham petrolü her bir varili için 67,98 dolar seviyesini test etti.
Fakat son iki hafta içerisinde özellikle Avrupa ülkelerinde yükselişe geçen koronavirüs hasta sayıları sebebiyle çoğu ülkenin daha sıkı önlemler almaya başlaması ve aşılamaların tahmin edilenden daha yavaş yürütülmesi, ham petrol talebinde olan toparlanmaya yönelik beklentileri negatif yönde etkileyerek petrol fiyatları üzerinde bir baskı meydana getirdi. Brent petrolü varil başına 60,27 dolara kadar düşerken, WTI cinsi petrolün fiyatı 10 doların üzerinde bir gerileme gösterdi ve 57,25 seviyesine düştü.
İdari Direktör Bora Barıman bir açıklamasında, 23 farklı petrol üreticisi ülkeden meydana gelen OPEC+ grubunun, yarın online olarak gerçekleştirilmesi beklenen bakanlar toplantısında var olan üretim seviyelerinin devam ettirilmesi yönünde verecekleri bir kararın petrol fiyatlarının 60 ila 65 dolar aralığında kalmasını destekleyeceği ifade etti. Barıman, piyasanın beklentisinin de benzer yönde olduğunu vurgulayarak, kuvvetli bir talep artışı eğilimine yönelik somut kanıtların bulunması halinde fiyatların daha da yükseleceğini ifade etti.
OPEC+ grubunun önceliğinin, rafinerilerin eritemeyeceği bir stok yükselişinin önüne geçmek olduğunu ifade eden Barıman, “Ancak talepte şu an çok keskin bir artış yok. Gelecekteki talep hareketlerini tahmin etmenin zorluğu göz önüne alındığında, mevcut kotaları 2 ay daha uzatmak mevcut piyasa koşullarında en doğru karar olacaktır.” dedi.
Ayrıca, Barıman sözlerine şunları ekledi:
“Hindistan, petrol fiyatlarının daha fazla artması ihtimaline karşı seçeneklerini çeşitlendirmek için ABD’den ham petrol ithalatını artırıyor. Körfez üreticileri bu eğilimin devam etme ihtimaline karşı temkinli adım atmak isteyecektir. Ayrıca, OPEC+ ülkeleri küresel talepteki toparlanmanın geldiği noktayı çok iyi değerlendirmeli. Hepimiz normale dönmek istiyoruz ancak Kovid-19 Avrupa üzerindeki etkisini sürdürüyor. Bu belirsizlik seyahat, ticaret ve petrol talebindeki normalleşmeyi engelliyor.”
Global talep açısından halen beklenen iyileşme düzeyine tam anlamıyla ulaşılamadığının altını çizen Barıman, “Uluslararası seyahat, jet yakıtı üretiminde rafinerilerden gelen ham petrole olan talebi artıracak ölçüde toparlanamadı. Bu dinamikler göz önüne alındığında piyasa, mevcut üretim seviyelerinin 2-3 ay daha sürdürülmesini bekliyor. Üretim kotalarının artırılması petrol pazarında bir sürpriz etkisi yaratarak fiyatları 60-65 dolar aralığının altına itebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Üretim ve talep eş zamanlı artırılmazsa petrol fiyatları aşağı yönlü baskı altında kalabilir
Crystol Energy’nin Üst Yöneticisi olan Carole Nakhle da OPEC+ ülkelerinin yarın gerçekleştireceği toplantıda piyasaya kaç adet varil sürüleceğini kararlaştırırken yalnızca talepte yaşanan toparlanmanın durumuna bakmayacağını, onunla birlikte petrol stokları ve OPEC+ ülkeleri dışındaki arz artışının da göz önünde bulundurulacağını kaydetti.
Nakhle, “OPEC+ amacının piyasa istikrarını sağlamak olduğunu iddia etse de grup üyeleri dolaylı olarak petrol fiyatlarının sürdürülebilir şekilde daha yüksek seviyelere ulaştığını görmek istiyor. Küresel petrol piyasalarını istikrara kavuşturma girişimlerinin önemli bir bedeli olduğunu ve çok büyük çaba gerektirdiğini ancak başarının ise sınırlı kaldığını unutmayın.” ifadelerini kullandı.
Bunların yanı sıra Nakhle, şunları ekledi: “Birkaç hafta öncesine kıyasla fiyatlarda son günlerde yaşanan gerileme, piyasa gözlemcilerinin üretim kesintilerinin bir ay kadar daha sürmesinin daha pozitif sonuçlar getireceğine dair inancını kuvvetlendirdi.”
Petrol fiyatlarının 2020 yılının Nisan ayı dip seviyelerinden bugün ulaştığı seviyelere hızlı bir biçimde toparlanmasında OPEC+ ülkelerinin rolünün inkar edilemeyeceğini ifade ederken Nakhle, “Büyük petrol üreticilerinden oluşan grup, bu açıdan önemli bir rol oynamaya devam ediyor. Bu nedenle kesintilerde herhangi bir gevşeme, talepte istikrarlı bir toparlanmayla eş zamanlı gerçekleşmezse fiyatlar üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
OPEC+ ülkelerinin üretim kesintisi
Suudi Arabistan’ın Enerji Bakanı olan Abdulaziz bin Selman, OPEC+ üyesi 23 ayrı ülkenin enerji ve petrol bakanlarının 4 Mart tarihinde bir araya geldiği 14. Bakanlar Toplantısı’nın açılış konuşmasında yaptığı açıklamada, petrol piyasalarında olan belirsizliği vurgulayarak üye ülkelere “önlem” ve “ihtiyat” çağrısında bulunmuştu.
Bahsi geçen toplantıda, OPEC dışında ülkelerden Rusya’nın mevsimsel sebepler ile üretimini günlük 130 bin, Kazakistan’ın ise 20 bin varil artırmasında uzlaşma sağlanırken, diğer üye ülkelerin var olan üretim kesintilerine nisan ayında da sürdürme kararı çıkmıştı. Suudi Arabistan da gönüllü uygulamış olduğu günlük 1 milyon varillik ek üretim kesintisini sürdürme kararı almıştı. Bu şekilde, OPEC+ grubunun Nisan ayındaki kesinti miktarı günlük olarak 7 milyon 900 bin varil olacak şekilde karar verilmişti.
