Yeni tip koronavirüs salgın döneminde kitap satışları e-ticarete kaydı. Kitap satışlarının yüz yüze yapıldığında ortaya zengin bir kültür çıkardığını ifade eden sahaflar ise yasakların kalkmasıyla beraber ‘Sahaflara bekleriz’ çağrısı yaptı. Sahaflara göre dükkânlardan gerçekleştirilen alışverişte daha çok kitap satışı yapılabiliyor. Pandemi döneminde uygulanan yasaklar oldukça fazla sayıda sektörün dinamiklerini altüst etti. Uzun süre boyunca kapalı olan sektörler ekonomik olarak küçülmeye giderken, e-ticaret uzun süredir yaşamış olduğu büyümeyi resmen katladı. E-ticaret görülen söz konusu büyüme pandemi döneminde birçok esnaf grubu için cansuyu oldu. Koronavirüs salgın sürecinde kapanan kitapçı ve sahaflarda da durum farksız değildi. Fakat alınan önlemlerin gevşetilmesiyle beraber sahaflar eski günleri, özellikle de sahaf ve kitap festivallerini sabırsızlıkla beklediklerini aktarıyor. Sahaflara göre e-ticaret giderek güç kazansa da sahaf dükkanına girmek, burada alışveriş yapmak bir kültürü zenginleştiren önde gelen ekonomik aktivitelerden birisi.
Sahaf Dükkanlarının E-Ticaret Adaptasyonu
Rekabet Kurumu’nun geçen günlerde paylaşmış olduğu e-ticaretteki pazaryerlerini incelen rapora göre, e-ticarette 2015 senesinde 22 milyon TL’lik bir ekonomik hacme sahip olan kitap kategorisi 2020 senesinin üçüncü çeyreği itibarı ile 317 milyon TL’lik bir büyüklüğe erişti. Yani senelik olarak kitap kategorisi ortalama %84 büyüme kaydetti. Online satışlarda yaşanan söz konusu büyümeye sahafların da bir biçimde adapte olduğunu ifade eden Sahaflar Birliği Derneği’nin Başkanı olan Emin Nedret İşli, “Özellikle salgın döneminde e-ticaret sahaflar için çok olumlu bir alan haline geldi. Ancak bizim daima ilk tercihimiz kitapları görerek satın almak ve dükkanlarımıza gelen insanlarla konuşup, muhabbet etmek. Bu işin kültüründe bir geçmiş var. Bizler dükkanlarımızda bu kültürü yaşatıyoruz” dedi.
SAHAFTAN ALMAK ÖNEMLİ
Sahaflığın zor bir meslek grubu olduğunu ve ciddi bir bilgi birikimi istediğini aktaran İşli, “Kitap satmak için aynı zamanda ciddi araştırmalar yaparak kitap ve çeşitli eserleri de buluyoruz. Bu dönemde bu eserleri bulup incelemek de zorlaştı. Bunları temin edemedik” ifadelerini kullandı. Bir sahafın senenin büyük kısmını şehir dışında düzenlenen organizasyonlarda geçirdiğini ifade eden İşli, “Sahaf dükkanlarının daha hareketlenmesi, festivallerin başlaması bizler için çok iyi olacak. Hem ekonomik olarak hem de kültürel olarak insanların kitaplarını sahaflardan alması daima önemli” dedi.
Söz konusu süreç içerisinde kitap fuarlarının ve sahaf festivallerinin düzenlenememesinin sahafları oldukça fazla etkilediğini dile getiren Sahaflar Derneği’nin Başkanı olan Ümit Nar, “Bizim için bu etkinlikler bir hasat gibiydi. Bu dönemde bu hasatları kaçırdık. Üniversitelerin kapalı olması da başka bir olumsuz etkendi” diye konuştu. Kitabın temel bir ihtiyaç olarak görülmediğini ve bu dönemde sahafların desteklerden ve hibelerden faydalanamadığını söyleyen Nar, “Kira ve vergi gibi giderler kapalı olduğumuz dönemde bizleri çok zorladı. Maliyetler sürekli artıyor. Bunları karşılamakta esnaf zorlanıyor. Kapanan çok sayıda sahaf var. E-ticaret ile biraz satış yapabildik bu dönemde ancak bizim asıl işimiz bu dükkanlarda satış yapabilmek. İnternetten bir kitap siparişi veren kişi dükkana gelip çayımızı içtiğinde 10 kitap alan bir müşteri oluyor. Biz insanları sahaf dükkanlarına bekliyoruz. Bir çayımızı içsinler” şeklinde konuştu.
