Son zamanlarda birçok özgün ürünün sahibi olan Türk savunma sanayisi firmaları gündemlerine denizaltıyı aldı. Türk savunma sanayisi bünyesinde Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığına milli imkanlar ile yapılmış olan denizaltılar kazandırılması amacıyla MİLDEN Projesi yapılıyor. Üstelik içlerinde HAVELSAN’ın bulunduğu bir sürü firma, denizaltılarda kullanılacak bir sürü teknoloji, sistem ve konsept üstünde çalışıyor.
Uzun süreli görev icra yeteneğine sahip denizaltılar
AA muhabirinin aldığı bilgi doğrultusunda, HAVELSAN, bu kapsamda yaptığı Denizaltı Savaş Harekat Merkezi Konsept Tasarımı’nı ilk defa 15. IDEF 2021 tanıttı.
Bir denizaltının yönetimi, denizaltının beyni olan Savaş Harekat Merkezi’nden gerçekleştiriliyor. Savaş Harekat Merkezi’nde harekatın yönetiminin yapıldığı, ilerleyiş desteğinin sağlandığı komuta kontrol sistemleri ve savaş yönetim sistemleriyle birlikte bunlara destek veren alt sistem ve cihazlar var. Denizaltı Savaş Harekat Merkezi Konsepti, personeli odak alarak denizaltının her tarz savaş yönetim, makine ve dahili yönetim ihtiyacını giderebilecek biçimde tasarlandı. Günümüzün harekat sahasında üç boyutlu yerlerde ve uzun süreli görev icra yeteneğine sahip platformların en başında denizaltılar gelmekte. Denizaltılar, geniş görev skalasına ve bahsi geçen görevlerini yerine getirebilecek sistem ve cihazları bulunmaktadır, personelin belli lojistik ve sosyal ihtiyaçlarını oldukça büyük oranda karşılayabilen platformlar olarak kullanılmakta.
Uzay gemilerine benzerlik
Uzun zamanlı görev yapabilmeleri ve üç boyutlu bir yerde harekat ve personel ihtiyaçlarını giderebilme özelliklerine bakıldığında denizaltılar, “uzay gemileri/istasyonları” ile oldukça büyük benzerlikler gösteriyor. Bir denizaltının dizaynından hizmet haricinde çıkarılmasına kadar geçen ortalama 40-50 senelik süre bakıldığında halihazırda denizaltının dizaynına yönelik verilecek olan kararın gelecek 50 senelik süre içindeki personel, harekat ve lojistik ihtiyaçlarını gidermesi öngörülüyor. Bu sebeple kullanılacak olan teknolojiye ve tasarım belirlenirken gerçekçiliğini yitirmeden ileri görüşlü bir vizyona ihtiyaç var. “Geleceğin denizaltılarının”, uygulama alanı her geçen gün genişleyen, birbirleriyle bağlantılı yapay zeka, makine öğrenmesi, derin öğrenme, büyük data, karar destek, nesnelerin interneti, otonom sistemler, robotics sistemler, artırılmış ve görsel gerçeklik, dokunmatik, mimik kontrol, ses aktivasyonu gibi insan ve bilgisayar etkileşim yöntemleri gibi bir sürü teknolojik özelliği barındırması öngörülüyor.
Komutanın hakimiyeti yükseltiliyor
Bu gerekçeler ile konsept tasarımın yapılmasında “gerçekçi-ileri görüşlü” bir bakış açısıyla “geleceğin tasarlanması” temel yaklaşım olarak benimsendi. Denizaltı Savaş Harekat Merkezi Konsepti, insan algı/kavrama kabiliyeti ve beklentileriyle uyumlu, personel hatasını en aza düşürecek ve performansını yükseltecek biçimde, iş süreçleri tahmin edilerek personel odaklı olarak tasarlandı. Tasarım ile denizaltının diğer kısımlarında gerçekleştirilen etkinliklerin merkezde yer alan personelin konsantrasyonunu kötü etkilemesi adına ayrı ve izole olan bir yapı tasarlandı. Denizaltının komutanı, dairesel biçimde yerleştirilmiş olan konsol, cihaz ve sistemlerin tam merkezinde yer alıyor. Bu yerleşim ile Denizaltı Savaş Harekat Merkezi hakimiyeti güçleniyor.
Büyük ekranlar ile geniş görüş açısı
Merkez personelinin görev/yükümlülükleri ve iş süreçleri ile uyumlu bir yerleşim sağlandı. Konsol/cihaz/sistemlerdeki tanımlanmış deniz resmi, periskop görüntüsü, hasar durumu gibi ihtiyacı olan dataların derlenerek görüntülerinin ayrı ayrı/birleşik biçimde sergilenebildiği çok fonksiyonlu üç büyük ekran kullanıldı. Büyük ekranlar oldukça geniş görüş açısına sahipken, azami sayıdaki personelce görülebiliyor. İhtiyaç olan data ve bilgilere en etkin biçimde erişim için uygun olan ekran seçimleri yapılabiliyor. Tasarım ile yerleşimin en iyi şekilde ayarlanarak alanın maksimum verimlilik ile kullanılması amaçlanıyor.
